Ngọc mắt mèo - Opal

Ngọc mắt mèo Opal có mầu sắc sặc sỡ và có nhiều chủng loại. 

Ngọc mắt mèo Opal được được bắt nguồn từ tiếng La Mã – Opalus (có nghĩa là sắc màu). Ngọc mắt đa dạng về mầu sắc như: ngọc mắt mèo trắng, ngọc mắt mèo lửa, ngọc mắt mèo đen .... Giá trị của ngọc mắt mèo Opal là rất cao, nó là biểu tượng của niềm tin và sự thành đạt. Mầu sắc của opal giống như những nét mầu được tạo ra từ bút vẽ, mỗi viên đá đều có vẻ đẹp sặc sỡ và độc đáo. Ngọc mắt mèo có độ cứng là 5-5,5 trên thang Mohs.

Nhẫn ngọc mắt mèo Opal

Nguồn gốc sinh ra ngọc mắt mèo Opal

Ngọc mắt mèo Opal có nguồn gốc từ núi lửa, đá đọng trong suối nhiệt dịch và suối phun ở các khu vực núi lửa, đôi khi thành những thạch nhũ trắng, trong suốt có quang thái ngọc. Ngọc mắt mèo Opal phổ biến trong các hỗng và khe giữa những đá phún xuất. Đôi khi thành hốc khoáng và hạnh nhân. Nhưng khối chính của opal thành tạo trong điều kiện ngoại sinh, do sự phá huỷ silicat trong quá trình phong hóa cát đá.

White Opal

Ngọc mắt mèo Opal là một chất rắn hydrat hóa vô định hình có thành phần chính là silic (công thức hóa học: SiO2·nH2O). Ngoài việc làm trang sức, ngọc mắt mèo Opal từ lâu đã được biết đến và sử dụng trong việc trang trí các đền đài và cung điện. 

Dưới kính hiển vi điện tử, cấu trúc của ngọc mắt mèo bao gồm các vi tinh SiO2 ở dạng hình cầu nằm chồng khít lên nhau và sắp xếp theo từng lớp. Sự giao thoa và nhiễu xạ của ánh sáng trên bề mặt các lớp vi cầu này đã làm cho ngọc mắt mèo có hiện tượng lưỡng sắc. Phụ thuộc vào kích thước của các vi cầu mà mỗi viên đá opal sẽ cho các màu khác nhau.

Ngọc mắt mèo Opal hiệu ứng núi lửa

Đặc trưng nổi bật của Ngọc mắt mèo Opal chính là hiệu ứng lưỡng sắc opal (opalescence), tức là khi ta quan sát viên đá ở các góc khác nhau sẽ thấy hiện tượng như cầu vồng xuất hiện trên bề mặt viên đá.

Chế tác ngọc mắt mèo Opal

Để đạt được độ sáng cùng bề mặt lớn nhất, thợ kim hoàn thường mài theo kiểu oval. Đá Opal trắng được mài theo kích thước quy định, còn Opal đen có giá trị sẽ được mài theo hình dáng để tạo nên màu sắc sặc sỡ nhất có thể đạt được, mặc dù kiểu mài dạng oval được ưa chuộng hơn cả.

Với những viên đá Opal quá mỏng khi muốn sử dụng thì phải được dán thành hai hay ba lớp giống trồng lên nhau. Đá 2 lớp gồm đáy là vật liệu màu đen phía trên là lớp Opal mỏng. Đá 3 lớp gồm 2 lớp trên và có thêm một lớp thạch anh hay plastic không màu dạng vòm. Tuy nhiên có thể thấy đá ghép sẽ có giá trị rẻ hơn là đá Opal được hình thành tự nhiên. Nhưng những viên đá ghép có hình dạng đặc biệt có giá trị rất lớn.

Các phương pháp để xử lý đá Opal thô phổ biến nhất là làm tối màu để sao cho giống với đá Opal đen nhất. Ngoài ra còn phương pháp nhuộm là cách làm cho màu nhuộm thấm vào trong cấu trúc của tinh thể rỗng của đá để có được màu mong muốn.

Nguồn khai thác ngọc mắt mèo Opal

Nước Úc là nơi chứa nhiều loại ngọc mắt mèo Opal nhất trên thế giới và nổi tiếng về chất lượng. Lingtning Ridge là địa phương có Ngọc mắt mèo Opal đen đẹp nhất. Ngọc mắt mèo Opal lửa có nguồn gốc từ núi lửa, sở hữu sự trong suốt như pha lê cùng màu sắc nổi bật như vàng hay đỏ tươi, được khai thác chủ yếu ở Mexico, hiếm khi khai thác được loại đá này với màu sặc sỡ, khi mất nước loại đá từ Mexico cũng không được bền, dễ vỡ. Opal lửa cũng được tìm thấy ở Oregon tại Mỹ.

Ở Việt Nam thường phát hiện ngọc Opal tại một số tỉnh thuộc Tây Nguyên. Tuy nhiên, chất lượng của loại đá mắt mèo này không thích hợp cho việc sản xuất hàng trang sức, chỉ để làm tranh đá quý.

Black opal

Các tính chất của ngọc mắt mèo Opal

Người Hinđu tin rằng, opal giúp cho trẻ em mau lớn. Có ý kiến cho rằng, khi opal mất đi ánh lấp lánh là dấu hiệu báo có bệnh ở chủ nhân của đá. Các nhà thạch học trị liệu hiện đại cho rằng, opal phát triển trực giác và có ảnh hưởng tốt tới hệ thần kinh, tuyến yên và đầu xương. Cho rằng, opal điều hoà tất cả các chức năng của cơ thể và bảo vệ chống bệnh nhiễm khuẩn.

Ngọc Opal này được coi là báu vật vô giá trong thời Trung Cổ và được người Hy Lạp tôn sùng. Họ tin rằng Opal là đá mắt mèo sẽ giúp cho người đeo tăng thị lực. Một vài người khác thì cho rằng đá mắt mèo sẽ giữ cho màu tóc vàng của các cô gái không bị bạc đi.

Nhờ có sự phong phú về sắc màu mà từ thời cổ opal đã là biểu tượng của sự thất thường, tượng trưng cho số phận hay thay đổi, nó làm cho trực giác trở nên tinh nhạy và giúp tạo ra cảm hứng.

Ở Phương Đông, nhất là Ấn Độ, ngọc mắt mèo opal từ lâu đã được coi là đá của tình yêu, sự tin tưởng và lòng trắc ẩn. Bằng ánh lấp lánh trên bề mặt viên đá, opal soi sáng trí tuệ, xua đuổi những ý nghĩ u tối và nỗi sợ hãi. Khi nhìn vào opal, những thầy pháp Ấn Độ hồi tưởng lại những hóa thân của mình trước kia. Opal là biểu tượng của hạnh phúc, hy vọng và tình yêu trìu mến dịu dàng. Những loại đá này liên tưởng đến những ý nghĩ trong sáng và sự đồng cảm.

Ngọc mắt mèo Opal là biểu tượng của chòm sao Song ngư, Thiên Bình trong cung hoàng đạo.